Travma, bir kişinin hayatında derin izler bırakabilen, ruhsal dengeleri sarsabilen olağanüstü yaşantılardır. İster çocuklukta yaşanan bir ihmal, ister ani bir kayıp ya da doğal afet… Travmanın şekli ne olursa olsun, bireyin içsel dünyasında büyük dalgalar yaratabilir. Bu yazıda, travma odaklı terapi yaklaşımlarını detaylı şekilde inceleyerek, “Dingin Zihin” olarak Erzurum’da psikolojik danışmanlık hizmetlerimizde nasıl bir fark yarattığımızı açıklıyoruz.
1. Travma nedir ve nasıl izler bırakır?
Travma, bireyin baş etme kapasitesini aşan ve ruhsal bütünlüğünü tehdit eden olaylara verilen psikolojik bir tepkidir. Bu tepkiler zamanla:
-
Uyku bozuklukları,
-
Anksiyete atakları,
-
Yoğun öfke ya da suçluluk duyguları,
-
Depresif belirtiler,
-
Bedensel şikayetlerle kendini gösterebilir.
Çocukluk travmaları, ilişkisel travmalar, taciz, ihmal, kaza ya da ani kayıplar gibi olaylar, bireyin benlik algısını ve dünyaya dair güvenini sarsabilir.
2. Travma odaklı terapi ne demektir?
Travma odaklı terapi, bireyin yaşadığı travmatik olayları güvenli bir ortamda anlamlandırmasına ve işleyerek dönüştürmesine yardımcı olan özel bir terapi yaklaşımıdır. Bu yöntemler, sadece semptomlara değil, travmanın kökenine inerek kalıcı bir iyileşmeyi hedefler.
Uzman Notu: “Travmayı konuşmak” her zaman kolay değildir. Bu yüzden terapide “hazır hissetme” ilkesiyle ilerlenir. Danışanın duygusal güvenliği her zaman önceliklidir.
3. Hangi terapi yaklaşımları travma çalışmak için etkilidir?
Travma çalışmaları çok yönlü bir uzmanlık gerektirir. İşte bilimsel geçerliliği kanıtlanmış bazı etkili terapi yöntemleri:
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)
-
Travmatik anının beyindeki işleniş biçimini yeniden düzenler.
-
Hızlı ve derinlemesine bir rahatlama sağlar.
-
Özellikle tekil travmalarda oldukça etkilidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
-
Travmaya eşlik eden bilişsel çarpıtmaları (örneğin: “Ben suçluyum.” gibi) tespit eder ve yeniden yapılandırır.
-
Duygu, düşünce ve davranış üçlüsü üzerinden ilerler.
Duygu Odaklı Terapi (EFT)
-
Özellikle bağlanma travmaları ve ilişkisel yaralar üzerine çalışır.
-
“Anlaşıldım, kabul edildim” hissini güçlendirir.
Somatik Deneyimleme (SE)
-
Travmanın bedende yarattığı etkileri (kas gerginliği, donakalma, panik vb.) çalışır.
-
Bedensel farkındalık teknikleriyle sinir sistemini regüle eder.
4. Travma yaşamış biri terapiye nasıl hazırlanabilir?
Terapiye başlamak, travma sonrası en zor ama en güçlü adımdır. Danışanlar şunlara dikkat edebilir:
-
Kendini zorlamadan, hazır hissettiği bir anda başlamak
-
Terapiye güvenmek ama aynı zamanda sınır koyma hakkını bilmek
-
İlk görüşmede tüm travmaları anlatma zorunluluğu olmadığını fark etmek
-
Terapi sürecinin bir "zaman ve güven yolculuğu" olduğunu kabul etmek
Dingin Zihin Tavsiyesi: “Hazır hissetmiyorum” demek, sürecin dışında kaldığınız anlamına gelmez. Tam tersine bu, iyileşme sürecinin saygılı bir başlangıcıdır.
5. Travma sonrası yaşanan en yaygın duygular nelerdir?
Travma sonrası bireyler sıklıkla aşağıdaki duygularla baş etmeye çalışırlar:
-
Yoğun korku ya da panik hali
-
Suçluluk ve utanç duyguları
-
Öfke patlamaları ya da içe kapanma
-
Gerçeklikten kopma (derealizasyon)
-
Uykusuzluk, kabuslar veya bedensel ağrılar
Bu belirtiler çoğu zaman “anormal bir duruma verilen normal tepkiler”dir. Ancak kalıcı hale gelmeden önce destek almak, iyileşmeyi kolaylaştırır.
6. Travma çocuklarda nasıl belirtiler gösterir?
Çocuklar travmayı yetişkinler gibi ifade edemezler. Bu yüzden duygular davranışlarla kendini gösterir:
-
Alt ıslatma, parmak emme gibi gerileme davranışları
-
Oyunlarında travmatik temaların yer alması
-
Aşırı öfke, içine kapanma veya dikkat dağınıklığı
-
Karın ağrısı, baş ağrısı gibi psikosomatik belirtiler
Erken destek alan çocuklar, travmanın etkilerini daha sağlıklı yollarla atlatabilir. Erzurum’da çocuklarınız için güvenli bir psikolojik danışmanlık arıyorsanız, Dingin Zihin olarak yanınızdayız.
7. Travma ile baş etmek neden bazen tek başına mümkün değildir?
Travma, sadece bir anıya değil, sinir sistemine, duygusal belleğe ve kimlik algısına etki eder. Bu yüzden:
-
Sosyal destek yeterli gelmeyebilir
-
Travma tekrarlayan döngüler şeklinde kendini hatırlatabilir
-
Kişi kendine bile anlatamadığı bir suçluluk ya da utanç hissedebilir
-
“Unutmak” geçici bir savunma olsa da, uzun vadede bedensel ya da psikolojik sorunlara yol açabilir
Uzman Notu: Travma, sustukça değil, güvenli bir ortamda konuşuldukça iyileşir.
8. Erzurum’da psikolojik danışmanlık hizmetiyle travma nasıl çalışılır?
Dingin Zihin olarak travma ile çalışırken:
-
Danışanın hızına saygı duyarız. Her adım, güvenli sınırlar içinde ilerler.
-
Bütüncül terapi modelleri kullanırız. EMDR, BDT, duygusal regülasyon teknikleri gibi farklı yöntemlerle çalışırız.
-
Çocuk, ergen, yetişkin ve çiftlerle özel yaklaşımlar uygularız.
-
Online terapi imkânı sunarız. Erzurum dışında olan danışanlar da destek alabilir.
-
Gizlilik ve etik ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalırız.
9. Terapinin travma sonrası iyileşmeye etkisi nedir?
Terapiyle birlikte:
-
Travmatik anının yükü hafifler
-
Duygular daha sağlıklı ifade edilmeye başlanır
-
Uyku, işlevsellik ve ilişkilerde iyileşme görülür
-
Kişi yeniden yaşamla bağ kurar
-
Güven, anlam ve içsel denge yeniden kazanılır
Bu bir yeniden doğuş sürecidir. “Travma geçmişinizin bir parçası olabilir, ama kimliğinizin tamamı değildir.”
Danışmak, Güçlenmektir: Sizi Bilgilendirmekten Mutluluk Duyarız
Bu konuyla ilgili daha fazla içerik ve güncel paylaşımlar için Dingin Zihin Instagram hesabımızı "@dinginzihinpsikoloji" üzerinden takip edebilirsiniz. Erzurum’da bireysel terapi, çift terapisi, aile danışmanlığı, ergen danışmanlığı ve online terapi hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi almak ya da randevu oluşturmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ruh sağlığı ve kişisel gelişim konularında kaleme alınmış diğer blog içeriklerimizi web sitemizden keşfedebilirsiniz. Okuduğunuz bu yazı, Uzman Psikolojik Danışman ve Aile Danışmanı Merve Özdemir Böyüksünnetci gözetiminde hazırlanmıştır. Dingin Zihin olarak, Erzurum'da ruh sağlığı hizmetlerinde güvenilir bir adres olmayı sürdürüyoruz. İçeriğimiz, ruh sağlığınızı desteklemeye yönelik hazırlanmış profesyonel bilgiler içermektedir. Siz de psikolojik destek arayışındaysanız doğru yerdesiniz.