Yüksek İşlevli Anksiyete: Sessiz Mücadele

Anksiyete, çoğu zaman dışarıdan kolayca fark edilen bir durum gibi görünse de, bazı insanlar içsel fırtınalarını büyük bir ustalıkla gizler. Yüksek işlevli anksiyete, bu noktada en çarpıcı örneklerden biridir. Dışarıdan bakıldığında düzenli, başarılı, planlı ve kontrol sahibi görünen kişiler, içlerinde büyük bir kaygı yükü taşıyor olabilir. Bu blog yazısında, “Yüksek işlevli anksiyete nedir, belirtileri nelerdir ve bu sessiz mücadeleyle nasıl baş edilir?” sorularına samimi ve güven verici bir dille yanıt bulacaksınız.

1. Yüksek işlevli anksiyete nedir?

Yüksek işlevli anksiyete, kişinin günlük yaşamında sorumluluklarını aksatmadan yerine getirmesine rağmen, içsel olarak yoğun kaygı, endişe ve huzursuzluk yaşadığı bir durumdur. Bu kişiler çoğunlukla dışarıya “başarılı, planlı, güçlü” bir imaj çizerler. Ancak iç dünyalarında:

• Sürekli bir endişe hali,

• Başarısızlık korkusu,

• Mükemmeliyetçi beklentiler
  gibi duygularla mücadele ederler.

Dingin Zihin olarak gözlemliyoruz ki, yüksek işlevli anksiyete yaşayan bireyler, çoğunlukla çevresinden “Ne kadar güçlü birisin” ya da “Hiçbir şey seni sarsmıyor” gibi yorumlar alır. Oysa bu görünüm, içsel kaygılarını bastırma stratejisinden ibarettir.

2. Hangi belirtiler yüksek işlevli anksiyeteye işaret eder?

Klasik anksiyete belirtileri her zaman dışa vurulmaz. Yüksek işlevli anksiyetesi olan kişiler genellikle:

• Yoğun bir başarı ve mükemmeliyet arzusu taşırlar.

• Sürekli “yapmam lazım” düşünceleriyle hareket ederler.

• Güçlü bir kontrol ihtiyacı içindedirler.

• Sık sık uyku problemleri ve yorgunluk yaşarlar.

• Dışarıdan sakin görünseler de, içsel olarak kaygı doludur.

Örneğin, bir toplantıda kusursuz bir sunum yapan kişi, aslında gece boyu uykusuz kalmış, her detayı defalarca kontrol etmiş olabilir.

3. Yüksek işlevli anksiyete ile diğer anksiyete türleri arasındaki fark nedir?

Diğer anksiyete bozuklukları genellikle kişinin günlük işlevselliğini bozar; kaygı o kadar yoğun olur ki kişi sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanır. Yüksek işlevli anksiyetede ise kişi aksine çok çalışır, planlıdır ve başarılıdır. Ancak bu başarı, içten içe onu tüketen kaygının sonucudur.

Dingin Zihin Tavsiyesi:
💡 “Kendi güçlü yönlerinizin arkasında yatan baskıyı fark edin. Başarıya odaklanırken kendinizi ihmal etmeyin.”

4. Yüksek işlevli anksiyetenin nedenleri nelerdir?

Bu durumun tek bir sebebi yoktur. Sıklıkla aşağıdaki faktörlerin birleşimi söz konusudur:

• Çocuklukta yüksek beklenti ve eleştiriler,

• Mükemmeliyetçi kişilik özellikleri,

• Yoğun iş veya eğitim hayatı,

• Stresli yaşam olayları,

• Genetik ve biyolojik yatkınlık.

Örneğin, sürekli başarılı olması beklenen bir çocuk, ilerleyen yıllarda “asla hata yapmamalıyım” düşüncesiyle yüksek işlevli anksiyete geliştirebilir.

5. Yüksek işlevli anksiyete günlük yaşamı nasıl etkiler?

Bu durum dışarıdan pozitif görünebilir: Düzenli bir hayat, başarılı bir kariyer, titiz bir planlama… Ancak zamanla:

• Tükenmişlik,

• Yoğun stres,

• Bedensel belirtiler (mide problemleri, kas gerginliği)
  ortaya çıkabilir.

Dingin Zihin olarak, Erzurum’da danışanlarımızda sıkça gözlemlediğimiz bir durum; “Her şey yolunda gibi görünüyor ama içim hiç rahat değil” şikayetidir.

6. Yüksek işlevli anksiyeteyle baş etmek mümkün mü?

Evet, doğru yöntemlerle bu kaygıyı yönetmek mümkün. İşte bazı öneriler:

• Bilinçli farkındalık (mindfulness) ve nefes egzersizleri yapmak,

• “Mükemmel olmak zorunda değilim” düşüncesini içselleştirmek,

• Zaman yönetimi ve dinlenme araları eklemek,

• Duyguları bastırmak yerine paylaşmak,

• Profesyonel destek almak.

Dingin Zihin olarak, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve gevşeme teknikleriyle danışanlarımızın kaygılarını daha sağlıklı yönetmelerine yardımcı oluyoruz.

7. Terapi yüksek işlevli anksiyetede nasıl bir fark yaratır?

Terapi, kişinin kaygı kaynaklarını fark etmesini, içsel beklentilerini yeniden yapılandırmasını sağlar. Psikolojik danışmanlık sürecinde:

• Bilişsel çarpıtmalar (gerçek dışı düşünce kalıpları) fark edilir.

• Daha sağlıklı stres yönetim stratejileri geliştirilir.

• Kaygıyı azaltan gevşeme teknikleri öğrenilir.

Erzurum’da terapi arayışında olanlar için Dingin Zihin, sessiz mücadelelerin görünür hale gelmesi ve hafiflemesi için güvenilir bir adrestir.

8. Yüksek işlevli anksiyete ile yaşarken ne yapabilirsiniz?

• Kendinize mola vermeyi ve hayır demeyi öğrenin.

• Günlük küçük başarılarınızı fark edin.

• Sosyal destekten (arkadaşlar, aile) çekinmeyin.

• Profesyonel yardım almayı ertelemeyin.

👉 İletişime geçin, randevu alın, ilk adımı atın. Sessiz mücadele tek başınıza taşımak zorunda olduğunuz bir yük değil.

Danışmak, Güçlenmektir: Sizi Bilgilendirmekten Mutluluk Duyarız

Bu konuyla ilgili daha fazla içerik ve güncel paylaşımlar için Dingin Zihin Instagram hesabımızı "@dinginzihinpsikoloji" üzerinden takip edebilirsiniz. Erzurum’da bireysel terapi, çift terapisi, aile danışmanlığı, ergen danışmanlığı ve online terapi hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi almak ya da randevu oluşturmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ruh sağlığı ve kişisel gelişim konularında kaleme alınmış diğer blog içeriklerimizi web sitemizden keşfedebilirsiniz. Okuduğunuz bu yazı, Uzman Psikolojik Danışman ve Aile Danışmanı Merve Özdemir Böyüksünnetci gözetiminde hazırlanmıştır. Dingin Zihin olarak, Erzurum'da ruh sağlığı hizmetlerinde güvenilir bir adres olmayı sürdürüyoruz. İçeriğimiz, ruh sağlığınızı desteklemeye yönelik hazırlanmış profesyonel bilgiler içermektedir. Siz de psikolojik destek arayışındaysanız doğru yerdesiniz.